ความเป็นมา

การแข่งขันคณิตศาสตร์โอลิมปิกระหว่างประเทศถือเป็นสุดยอดการแข่งขันคณิตศาสตร์ระดับนานาชาติสำหรับนักเรียนระดับก่อนมหาวิทยาลัย โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อค้นหาเยาวชนผู้มีอัจฉริยภาพจากนานาประเทศ

การแข่งขันดังกล่าวจัดขึ้นเป็นประจำทุก ๆ ปี และนับเป็นการแข่งขันโอลิมปิกวิชาการที่เก่าแก่ที่สุดในโลก โดยจัดขึ้นครั้งแรกใน พ.ศ. ๒๕๐๒ ณ สาธารณรัฐสังคมนิยมโรมาเนีย มีประเทศที่เข้าร่วมการแข่งขันทั้งหมด ๗ ประเทศ ปัจจุบันมีประเทศที่เข้าร่วมการแข่งขันมากกว่า ๑๐๐ ประเทศ

ประเทศไทยได้ส่งเยาวชนเข้าร่วมแข่งขันคณิตศาสตร์โอลิมปิกระหว่างประเทศครั้งแรกในเดือนกรกฎาคม พ.ศ. ๒๕๓๒ ณ สหพันธ์สาธารณรัฐเยอรมนี (เยอรมนีตะวันตก) ผลการแข่งขันปรากฏว่าผู้แทนเยาวชนไทยสามารถสร้างชื่อเสียงให้เป็นที่ประจักษ์แก่นานาชาติโดยได้รับรางวัลเหรียญทองแดง ๑ เหรียญ และเกียรติคุณประกาศ* ๒ รางวัล ซึ่งผู้ได้รับเหรียญรางวัลคนแรกของประเทศไทย คือ รศ. ดร.ไพศาล นาคมหาชลาสินธุ์  ปัจจุบันเป็นอาจารย์ประจำภาควิชาคณิตศาสตร์และวิทยาการคอมพิวเตอร์ คณะวิทยาศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย

ผลการแข่งขันที่ผ่านมาชี้ให้เห็นว่า เยาวชนไทยมีความสามารถไม่น้อยกว่าเยาวชนจากประเทศใดในโลก กล่าวคือ ตั้งแต่เริ่มส่งเยาวชนไทยไปแข่งขันคณิตศาสตร์โอลิมปิกระหว่างประเทศ ในปี พ.ศ. ๒๕๓๒ จนถึงปี พ.ศ. ๒๕๕๗ รวมเป็นระยะเวลาทั้งสิ้น ๒๖ ปี มีนักเรียนเข้าร่วมแข่งขันทั้งหมด ๑๐๔ คน ได้รับรางวัลเป็นเหรียญทอง ๑๔ เหรียญ เหรียญเงิน ๔๕ เหรียญ เหรียญทองแดง ๔๓ เหรียญ เกียรติคุณประกาศ ๒๑ รางวัล และ Best Solution ๑ รางวัล ซึ่งแสดงให้เห็นถึงความสามารถของเยาวชนไทยที่พัฒนาขึ้นเป็นลำดับ จนถึงการแข่งขันครั้งล่าสุดซึ่งเป็นการแข่งขันครั้งที่ ๕๕ ที่ประเทศแอฟริกาใต้นั้น ประเทศไทยได้รับรางวัล ๔ เหรียญเงิน และ ๒ เหรียญทองแดง โดยคะแนนรวมจัดเป็นอันดับที่ ๒๑ จากทั้งหมด ๑๐๑ ประเทศ

นอกจากนี้ ในการจัดอันดับตามจำนวนรางวัลของผู้เข้าแข่งขันตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน นายนิปุณ ปิติมานะอารี ติดอันดับที่ ๒ ของผู้เข้าร่วมแข่งขันทั้งหมดทั่วโลก โดยได้รับเหรียญรางวัลรวมทั้งสิ้น ๕ เหรียญ ประกอบด้วย ๔ เหรียญทอง และ ๑ เหรียญเงิน จากการเข้าร่วมแข่งขันทั้งหมด ๕ ครั้ง ตั้งแต่ปี พ.ศ. ๒๕๕๒ จนถึงปี พ.ศ. ๒๕๕๖

ดูอันดับผู้เข้าแข่งขันใน หอเกียรติยศ**

ดู ผลการแข่งขันของประเทศไทย ในรอบ ๒๖ ปี ที่ผ่านมา

สำหรับการแข่งขันคณิตศาสตร์โอลิมปิกระหว่างประเทศ ครั้งที่ ๕๖ พ.ศ. ๒๕๕๘ นี้ ประเทศไทยจะเป็นเจ้าภาพในการจัดการแข่งขันเป็นครั้งแรกเพื่อเป็นการเฉลิมฉลองพระชนมายุครบ ๖๐ พรรษา ของสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ในวันที่ ๒ เมษายน พ.ศ. ๒๕๕๘ ซึ่งจะจัดขึ้น ณ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ จังหวัดเชียงใหม่

โดยมี สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี (สสวท.) · มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ · สมาคมคณิตศาสตร์แห่งประเทศไทย ในพระบรมราชูปถัมภ์ · มูลนิธิส่งเสริมโอลิมปิกวิชาการและพัฒนามาตรฐานวิทยาศาสตร์ศึกษา ในพระอุปถัมภ์สมเด็จพระเจ้าพี่นางเธอ เจ้าฟ้ากัลยาณิวัฒนา กรมหลวงนราธิวาสราชนครินทร์ (สอวน.) ร่วมเป็นเจ้าภาพ ซึ่งคาดว่าจะมีผู้เข้าร่วมกิจกรรมจากประเทศต่าง ๆ กว่า ๑,๕๐๐ คน จาก ๑๐๐ ประเทศทั่วโลก

กิจกรรมการแข่งขันนี้ นอกจากจะช่วยกระตุ้นและส่งเสริมบรรยากาศด้านวิชาการ การเรียนการสอนวิชาคณิตศาสตร์ของทั้งเยาวชนและอาจารย์ผู้สอนแล้ว ยังเป็นการส่งเสริมให้เยาวชนไทยได้มีโอกาสแสดงความรู้ความสามารถด้านปัญญาและพัฒนาศักยภาพของตนเองให้สูงขึ้นทัดเทียมกับนานาอารยประเทศ ตลอดจนเป็นการเปิดโอกาสให้อาจารย์ผู้สอนวิชาคณิตศาสตร์ นักคณิตศาสตร์ และเยาวชนไทย ได้มีประสบการณ์และโอกาสแลกเปลี่ยนความรู้ ความคิดเห็นกับผู้แทนเยาวชน อาจารย์ผู้สอนวิชาคณิตศาสตร์ และนักคณิตศาสตร์ระดับนานาชาติ ซึ่งจะก่อให้เกิดการพัฒนาในด้านวิชาการ สัมพันธไมตรี และความเข้าใจอันดี รวมทั้งเป็นการเผยแพร่ชื่อเสียงและเกียรติคุณของประเทศไทยให้เป็นที่ประจักษ์ในระดับนานาชาติ

* รางวัลเกียรติคุณประกาศ (Honorable Mention) เป็นรางวัลสำหรับนักเรียนที่สามารถทำข้อสอบข้อใดข้อหนึ่งได้คะแนนเต็ม
** หอเกียรติยศ (Hall of Fame) คือ ส่วนแสดงเกียรติประวัติของผู้เข้าแข่งขันตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน โดยจัดอันดับจากจำนวนรางวัลที่ได้รับ